زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

فضل بن عباس لهبی





ابومطلب فضل بن عباس بن عتبه لهبی (م حدود ۹۵ق)، از شعرا و فصحای بنی‌هاشم و از مشهورترین شعرای عصر خویش بود. وی اولین‌ هاشمی‌ای بود که امویان را مدح کرد.


۱ - معرفی اجمالی



ابومطلب فضل بن عباس بن عتبه لهبی اخضر مکی، کنیه‌های دیگری مانند ابوعتبه و ابوامیه نیز برای فضل ذکر کرده‌اند.
[۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
پدر و مادر او از بنی‌هاشم، و مادرش دختر عباس بن عبدالمطلب بود. لهبی یکی از شعرا و فصحای بنی‌هاشم و از مشهورترین شعرای عصر خویش به حساب می‌آمد.
[۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
وی معاصر فرزدق و احوص شاعر بوده و اخبار و حکایاتی با آنها دارد. فضل اولین‌ هاشمی‌ای بود که امویان را مدح کرد و اشعاری در ستایش عبدالملک بن مروان (حکومت ۶۵-۸۶ق) و یزید بن عبدالملک (حکومت ۱۰۱-۱۰۵ق) سرود.
[۸] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
ابن شهرآشوب او را جزو شعرای اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) نیز ذکر کرده است.

۲ - ویژگی‌ها



لهبی دارای اشعاری روان و در عین‌حال زبانی تند بود. او با عده‌ای از شعرا دشمنی ورزید که از جمله آنها فزردق، احوص و عمر بن ابی ربیعه بودند.
[۱۱] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
او فردی بخیل و گندم‌گون بود و بدین‌سبب وی را اخضر لقب داده‌اند.

۳ - دیوان اشعار



دیوان اشعار اثر برجای مانده اوست.

۴ - وفات



وی در حدود ۹۰ یا ۹۵ و یا ۱۰۰ق درگذشت.
[۱۶] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، ج۱۰، ص۱۵۱۴۷.


۵ - پانویس


 
۱. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۱۵۹.    
۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
۳. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۳۸۲.    
۴. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
۵. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۳۸۴.    
۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۱۵۰.    
۷. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۳۸۶.    
۸. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
۹. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۵۰.    
۱۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۱۵۰.    
۱۱. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۱۷۰.
۱۲. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۶، ص۳۸۲.    
۱۳. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۱۴۸.    
۱۴. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۸، ص۴۰۶.    
۱۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۱۵۰.    
۱۶. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، ج۱۰، ص۱۵۱۴۷.
۱۷. جمحی، محمد بن سلام، طبقات فحول الشعراء، ج۱، ص۷۵.    
۱۸. بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۵، ص۱۷۹.    
۱۹. بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللالی، ج۱، ص۷۰۰.    
۲۰. آمدی، حسن بن بشر، المؤتلف و المختلف، ص۴۱.    


۶ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۱۲، برگرفته از مقاله «فضل لهبی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.